Mateusz Pospieszalski wydał album “Domysły rzeczywistości”, który powstał na podstawie “Utworów zebranych” Mirona Białoszewskiego. Płyta składa się z 11 autorskich kompozycji, które zostały wykonane przez zespół z gośćmi specjalnymi: Ania Rusowicz, Karolina Czarnecka, Jan Jakub Monowid, Ralph Kamiński oraz Błażej Król. Poniżej można znaleźć naszą recenzję tego albumu.
Recenzja płyty “Domysły rzeczywistości” – Mateusz Pospieszalski (Agora Muzyka, 2023)
Na samy początku trzeba zaznaczyć, że “Domysły rzeczywistości” Mateusza Pospieszalskiego, to nie jest łatwy w odbiorze album. Zapewne wyzwaniem było nadanie formy muzycznej wybranym wierszom Mirona Białoszewskiego, co łatwo dostrzec w harmonijnych rozwiązaniach, które składają się na poszczególne utwory.
Wymiar piosenkowy nie jest więc oczywisty, a bogate aranżacje zostały oparte na instrumentarium wszystkich muzyków, biorących udział w tym przedsięwzięciu *. Tutaj należy też wspomnieć o gościach wokalnych (Ania Rusowicz, Karolina Czarnecka, Jan Jakub Monowid, Ralph Kamiński oraz Błażej Król), którzy bez wątpienia oddali pierwiastek własnego indywidualizmu.
Oscylowanie w okolicach klasyki piosenkowej z elementami poezji śpiewanej, jazzowej improwizacji oraz rockowej ekspresji, pozwala spojrzeć na ten projekt pod kątem niezwykle ciekawego wydarzenia. Sama forma muzyczna została niestandardowo rozwinięta, przez co wymyka się melodycznej jednostajności. Choć z drugiej strony, dosyć surowe potraktowanie utworów oraz różnorodność wykorzystanych instrumentów dętych sprawia, że całość bywa nieco przeciążona.
Trudność przebicia się przez strukturę muzyczną nie powoduje jednak, że zakłóca nam to odbiór samych tekstów. I całe szczęście. Dzięki temu, doskonale wypadają spokojniejsze kompozycje, gdzie słowo zostało mocniej wyodrębnione, a przez to zyskuje na swojej atrakcyjności. I tutaj mamy do czynienia z dwojako zaprezentowanym liryzmem, czyli romantyczną odsłoną patetyzującego nastroju (“Szare eminencje zachwytu” z udziałem kontratenora Jana Jakuba Monowida) oraz klimatycznym w oszczędności mariażem artystycznym (“Do NN_” z Ralphem Kaminskim).
Interesująco wypadają utwory, gdzie ujednolicenie muzyczne zaczyna przeistaczać się w coś mniej oczywistego (początkowo stonowana “Mironczarnia” w dalszej części tętni rytmem). Niekiedy pojawia się też głęboki niepokój, a budowanie pewnej historii oparte zostało na jazzowo-awangardowej wytrawności (“Leżenia” z Błażejem Królem). Najszlachetniej prezentuje się jednak łagodnie płynący “Sen” z udziałem Ani Rusowicz.
Tak naprawdę “Domysły rzeczywistości“, to oryginalne składanie dźwięków, nadające rzutkości wierszom, które bywają trudne do ułożenia w takiej przestrzeni. Zapewne pomogła w tym szeroka perspektywa muzyczna, gdzie znalazło się miejsce na afektywność związaną z improwizacją. Nietuzinkowe zespolenie brzmienia ze słowem wypadło więc świeżo i niebanalnie. Zresztą co się dziwić, skoro nad całością czuwał mistrz Mateusz Pospieszalski, będący nie tylko wokalistą i muzykiem, ale też kierownikiem artystycznym tego projektu. Białoszewski lubił przyglądać się ludziom, a ten album to zbiór ludzkich emocji, otoczonych organicznym, aczkolwiek wyszukanym brzmieniem. Stąd spójność całości jest jego rzeczywistą zaletą.
Łukasz Dębowski
* Skład zespołu (Tentet Dęty) współtworzą: Piotr Wróbel (suzafon), Grzegorz Pałka (puzon), Bartek Łupiński (puzon), Piotr Chęcki (saksofon tenorowy, flet), Oskar Torok (trąbka), Marek Pospieszalski (saksofon tenorowy, saksofon altowy, flet), Grzegorz Tarwid (instrumenty klawiszowe), Michał Bryndal (perkusja), Tomasz Dąbrowski (trąbka), Mateusz Pospieszalski (saksofon altowy, saksofon barytonowy, klarnet basowy, wokal oraz kierownictwo artystyczne projektu).
