“Perception of Preception” to tytuł albumu jazzowego projektu Irka Zapolska Quartet. To historia o dojrzewaniu i próbie poszukiwania własnej tożsamości. Poniżej można znaleźć naszą recenzję tego niezwykle ciekawego wydarzenia.
fot. okładka albumu
Recenzja płyty „Perception of Preception” – Irka Zapolska Quartet (2023)
„Perception of Preception” to fonograficzny debiut projektu Irka Zapolska Quartet, w którym zespół zawarł szerokie spektrum zapatrywań artystycznych. Muzyczna złożoność, alternatywna wytrawność jazzowa, a jednocześnie oszczędność w dobieraniu środków sprawia, że jawi nam się przedsięwzięcie zupełnie niestandardowe, odbiegające od jakiejkolwiek czytelnej stylistyki. W uproszczeniu można określić to wydarzenie awangardową poetyką, choć czystość niektórych brzmień nie pozwala patrzeć na tych pięć propozycji jedynie z jednej perspektywy.
Bardzo frapujące jest to, jak przy pozornie prostych środkach przekazu, wiele można opowiedzieć, przekazać, wręcz dotrzeć do innego etapu świadomości. Zresztą jak mówi sama artystka – to historia o dojrzewaniu i poszukiwaniu własnej tożsamości. Słychać, że to jest nie tylko próba odnalezienia siebie na gruncie czysto emocjonalnym, ale także muzycznym, co potwierdzają szeroko rozpisane kompozycje, przemycające wiele niełatwych do powiązania ze sobą wątków.
To raczej podróż przez niedostępne rejony, gdzie poszczególne instrumenty otwierają nam furtkę do głębszego poznawania równoległych rzeczywistości (i to w odniesieniu percepcyjnym, jak i kompozycyjnym). Zapewne stąd wzięły się fragmenty „Alicji w Krainie Czarów”, ale też „Jabberwocky”, czyli jednego z najznakomitszych wierszy absurdalnych autorstwa Lewisa Carolla (pochodzący z książki „Po drugiej stronie lustra”). Ten zapożyczony język przeplata się z tekstami Irki Zapolskiej, która mierząc się ze słowem, nadaje różny ton ich interpretacji.
Taka poetyka doskonale spaja się z dramaturgią poszczególnych historii muzycznych. A te zostały zrodzone na kawie nieprzesadnie nakładających się na siebie instrumentów. Ważną rolę odgrywa w tym projekcie pianista – Dominik Kisiel (współkompozytor), ale także Filip Arasimowicz (kontrabas) i Maksymilian Kreft (perkusja). Dodatkowym instrumentem staje się wokal, który wręcz potrafi nadawać ekspansywności wybranym motywom (słychać to w najbardziej w energetycznym utworze „NadzieJa”).
Akcenty improwizowane stają się czasem osią całości, ale zostały one zaprezentowane segmentowo, więc pomiędzy nimi jest miejsce na melodykę, która pozwala zamknąć dany utwór w obrębie jednej kompozycji. Ważne są tutaj także momenty wyciszenia, wręcz pauzy muzyczne pogłębiające syntezę artystyczną albumu („The Looking Glass”). Przy tym artyści są bardzo czujni, nie pozwalają sobie na całkowitą ucieczkę od przyjętego punktu docelowego, związanego z daną propozycją. Został zachowany porządek nawet w tak długiej, ukształtowanej na wiele sposobów opowieści – „A Story of Percepion”.
Percepcja związana z odbiorem daje słuchaczowi wiele możliwości, co jest wartością naddaną. Oczywiście nic nie mogłoby się w tym przypadku odbyć bez zawodowego podejścia muzyków, którzy poprzez różnorodne eksponowanie treści muzycznej, byli w stanie stworzyć własny, niełatwy do jednoznacznego zweryfikowania przekaz. Ten element abstrakcji klaruje się w pewnym momencie sam, a pomagają mu w tym spektakularne interpretacje i ogólne podejście wokalne Irki.
Surowa forma poszczególnych utworów nie ułatwia nam dostępu do treści w nich zawartych, dlatego warto skonfrontować się z albumem „Perception of Preception” wielokrotnie, bo za każdym razem możemy odkryć coś innego. Tym bardziej, że koloryt emocjonalny, związany ze stopniowaniem natężenia pewnych odczuć, zmienia się w tych kompozycjach dosyć często. To jest właściwie cała skala wrażeń przedstawiona na efektywności muzycznej wszystkich muzyków wchodzących w skład zespołu Irka Zapolska Quartet. Warto więc dać szansę tej płycie, nawet jeśli za pierwszym razem nie dotrzemy do jej sedna.
Łukasz Dębowski
