“Pustô Noc” to czwarty album zespołu Aleksandra Kutrzepa Quartet, który ukazał się 28 listopada. Tym razem grupa stworzyła własną interpretację dziś już nieco zapomnianych pieśni pustonocnych. Zachęcamy do zapoznania się z naszą recenzją tego wydarzenia.
fot. okładka albumu (Anna Jarosz-Garczyńska)
Recenzja płyty “Pustô Noc” – Aleksandra Kutrzepa Quartet (2022)
W zrozumieniu muzyki stworzonej na potrzeby albumu „Pustô noc” przez niezwykle kreatywną liderkę, jak i cały zespół Aleksandra Kutrzepa Quartet, przydatne będzie odniesienie się do szerszego kontekstu kompozycyjnego. A wiąże się on z nieco zapomnianym rytuałem śpiewania pieśni pustonocnych w ostatnią noc przed pogrzebem zmarłej osoby (pusta noc na Kaszubach). Grupa stworzyła własne interpretacje takich pieśni, które zostały jednak oparte na autorskich kompozycjach artystki.
Jazzowy asumpt łączy się więc z ludowymi odniesieniami, które istotnie wzbogacają całe ukształtowanie tego projektu. Strona muzyczna nasycona została gustownie zaszczepioną nostalgią, ale niepozwalającą wpuścić do tych utworów choćby odrobiny patosu. Każda przestrzeń została wypełniona w sposób ostrożny, a przy tym całkowicie naturalny, wręcz organiczny.
Stąd najważniejsze staje się brzmienie poszczególnych instrumentów, rozciągających przyjętą formę w zjawiskowe, niepozbawione improwizacji kompozycje. W pogłębieniu klimatu związanego z pieśniami pustonocnymi wspomógł zespół wybitny trębacz Piotr Damasiewicz. Warto zwrócić uwagę na pewnego rodzaju symbiozę pomiędzy skrzypcami Aleksandry Kutrzepy a dźwiękami trąbki, która w niektórych momentach tworzy bardzo oszczędną, ale jakże treściwą w swym przekazie estetykę („Barbaro Święta, Perło Jezusowa”).
Całość wzbogacają swego rodzaju odstępstwa harmoniczne, łamiące ludowe inklinacje, tak mocno kształtujące fundament tego albumu („A ten, który dni swoje zakończył”). Ciekawym zabiegiem było też fragmentaryczne wykorzystanie nagrań kaszubskich śpiewaków, które rozpoczynają poszczególne kompozycje. To właśnie one sygnalizują jakimi śladami się poruszamy i pomimo pewnych odstępstw konceptualnych, wciąż pozostajemy w wytrawnym, niezwykle specyficznym charakterze „Pustô nocy”. Zespół nie byłby sobą, gdy nie pozwoliłby sobie na oryginalne urozmaicenie kompozycji z poziomu efektownego dźwiękonaśladownictwa, wzbogacającego całość czymś wyjątkowo zindywidualizowanym, w tym przypadku wręcz reprezentatywnym („Żegnam Cię mój świecie wesoły”). I choć charakter poszczególnych utworów wywołuje nostalgiczne skojarzenia, to zespół nie zamknął się w żałobnej enklawie, tworząc także motywy całkiem żywiołowe.
Mówienie o efektowym wyrazie artystycznym w odniesieniu do tego projektu nie jest może najbardziej trafione, ale swego rodzaju umiejętność odnajdywania się w nieoczywistej formule pieśni pustonocnych, jawi się jako coś znakomitego. Niepospolity charakter wydarzenia, jakim jest album „Pustô noc”, połączony z jazzową otwartością, gdzie często na plan pierwszy wysuwają się po prostu skrzypce i trąbka, to obraz niestandardowego spektrum muzycznego. Przy dużym szacunku do tradycji, związanej z obrzędowością powstał intrygujący koncept muzyczny. To jedno z najlepszych przedsięwzięć zespołu Aleksandra Kutrzepa Quartet.
Łukasz Dębowski
