Tomasz Stanko Quartet – zapowiedź albumu „September Night”

Dokumentuje niesamowity muzyczny rozwój grupy na ścieżce ich twórczości między albumami „Suspended Night” a „Lontano”. Występ w Monachium był najważniejszym wydarzeniem w roku, w którym Kwartet Stańki zagrał rekordową liczbę koncertów, odbywając rozległe trasy po Stanach Zjednoczonych i Europie.

Praca z polskim kwartetem wyniosła Tomasza Stańkę na nowy poziom rozpoznawalności. Po nagraniu „Soul of Things”, pierwszej płyty ECM z Wasilewskim, Kurkiewiczem i Miśkiewiczem, trębacz zdobył Europejską Nagrodę Jazzową (European Jazz Prize). Jury tak uzasadniło tę decyzję: „Podczas gdy Stańko oczywiście czerpał z amerykańskich wzorców, rozwinął unikalne brzmienie i osobisty styl muzyczny, która jest natychmiast rozpoznawalna i jednoznacznie jego własna, zakorzeniona w jego słowiańskim dziedzictwie, romantycznym wychowaniu i klasycznym wykształceniu, które otrzymał w Krakowie przed rozpoczęciem kariery jazzowej na początku lat 60. Jego charakterystyczny szorstki ton przekazuje poczucie dramatyzmu, melancholii, smutku i egzystencjalnego bólu. Pionier free-jazzu, stał się jednym z najlepszych trębaczy, światowej klasy muzykiem, stylistą, charyzmatycznym wykonawcą i oryginalnym kompozytorem, a jego muzyka nabiera obecnie prostoty formy i łagodności, która przychodzi wraz z latami pracy, poszukiwań i doświadczeń. Tomasz Stańko – prawdziwy mistrz i lider europejskiego jazzu”.

– Moim największym nauczycielem był oczywiście Tomasz Stańko – wspominał pianista Marcin Wasilewski po śmierci trębacza w 2018 roku. – Rozwijaliśmy się u jego boku, a on nas obserwował. Każdy koncert, który z nim graliśmy, był ważny – najważniejszy, jakby ostatni. Takiego podejścia nas nauczył: kiedy grasz muzykę, graj ją na tysiąc procent! – Tomasz nie rozmawiał z nami zbyt wiele – mówi Michał Miśkiewicz w wywiadzie opublikowanym niedawno w „Modern Drummer”. – Zawsze chodziło o granie tego, co się czuje. Takim był artystą i liderem zespołu. Czuliśmy się bardzo swobodnie, mogąc robić to, co robimy. Zakładał, że jeśli nie będziemy rozmawiać o tym, jak powinniśmy grać, zrobimy to lepiej.

Chociaż w późniejszych latach Stańko stał na czele kilku zespołów jednocześnie, polski kwartet ostatecznie okazał się jego najdłużej działającym składem – zaczęli grać razem w 1993 roku, a ich ostatni koncert odbył się w Warszawie w 2017 roku.

Szczególne muzyczne porozumienie między Stańką i Wasilewskim było często podkreślane przez prasę. „Relacja Stańki z Wasilewskim jest niesamowita” – napisał Alyn Shipton w „The Times”; „a obaj niemal płynnie przechodzą od fragmentów misternie skomponowanej melodii do swobodnej improwizacji”.

Do 2004 roku Wasilewski, basista Sławomir Kurkiewicz i perkusista Michał Miśkiewicz zyskali również międzynarodową reputację jako wybitne trio. Po dekadzie spędzonej jako Simple Acoustic Trio, grupa założona w Koszalinie, gdy byli nastolatkami, była w trakcie przekształcania się w nową tożsamość jako Marcin Wasilewski Trio. – W całej historii polskiego jazzu nigdy nie mieliśmy takiego zespołu jak ten – deklarował wówczas Tomasz Stańko. – Ci muzycy zaskakują mnie każdego dnia i stają się coraz lepsi.

Ostatnie wydawnictwa Wasilewski Trio obejmują „En Attendant” i „Arctic Riff”, ten drugi album we współpracy z Joe Lovano. Trio obchodzi obecnie trzydziestolecie istnienia.

Koncert Stanko Quartet w Muffathalle z września 2004 roku został zaprezentowany w kontekście sympozjum muzyki improwizowanej pod hasłem Unforeseen, współorganizowanego przez monachijski Kulturreferat i wydział muzykologii Uniwersytetu Ludwiga Maximilliana. Tygodniowe wydarzenie było również źródłem dla dwóch innych nagrań na żywo wydanych wcześniej przez ECM: Evan Parker Boustrophedon i Roscoe Mitchell Composition/Improvisation Nos. 1, 2 & 3.

Tomasz Stańko: trąbka; Marcin Wasilewski: fortepian; Sławomir Kurkiewicz: kontrabas; Michał Miśkiewicz: perkusja.