6 grudnia ukazała się pod naszym patronatem medialnym wyjątkowa płyta „Moniuszko i Przyjaciele Romantycy” Ensemble del Passato i Krzysztofa Gosztyły. Zapraszamy do zapoznania się z naszą recenzją tego wydarzenia.
fot. okładka albumu
Recenzja płyty „Moniuszko i Przyjaciele Romantycy” (DUX, 2025)
Jeżeli komuś wydaje się, że pieśni Stanisława Moniuszki to temat przebrzmiały, powinien sięgnąć po album „Moniuszko i Przyjaciele Romantycy”, by szybko przekonać się, że jest inaczej. Za realizacją stoi specjalizujący się w wykonawstwie muzyki barokowej Ensamble del Passato, który tym razem świadomie przenosi swoją wrażliwość w epokę romantyzmu, umiejętnie odczytując idiom twórczości artysty nazywanego „ojcem polskiej opery narodowej”. Wyselekcjonowane pieśni układają się w spójną narrację, wzbogaconą recytacjami Krzysztofa Gosztyły, pojawiającymi się w wybranych momentach. W efekcie powstaje sugestywna, dynamicznie prowadzona opowieść, która chwilami staje się wręcz zjawiskowa – angażując słuchacza bez reszty.
To właśnie dzięki lekkości wykonań i unikaniu przeciążenia muzycznej formy album potrafi być tak niezwykle intrygujący. Całość rozwija się bez oparcia na fortepianowych motywach – często kojarzonych z twórczością Moniuszki – zastępując je oszczędnym akompaniamentem instrumentów szarpanych: gitar i lutni, uzupełnionym czarownym wokalem Anny Budzyńskiej.
W składzie zespołu znajdują się ponadto Maciej Kończak (historyczne gitary improwizujące) oraz Henryk Kasperczak (lutnie). To nie tylko wykonawcy, lecz pełnoprawni współtowarzysze muzycznych opowieści – artyści, którzy nie „odgrywają” wybranych kompozycji, lecz nadają im indywidulanego rysu i oddechu.
Przy tej okazji należy podkreślić wartość tego przedsięwzięcia w odsłonie wszechstronnej sopranistki, która z ogromnym wyczuciem i bez potrzeby nadmiernego eksponowania swojej roli interpretuje poszczególne utwory. Wydobywa obrazowość, ale również znaczenia ukryte w ich charakterze – melodyjność, swobodny ton, a momentami także głębszą refleksję. Muzyczne dziedzictwo Moniuszki niekiedy opierało się na mniej skomplikowanej, przystępnej wymowie; w końcu tworzył również utwory czerpiące z ludowości, odnoszące się do tematów życia codziennego. To wszystko nie zostało tu zaburzone.
Stąd wybór repertuaru na tę płytę pokazuje świadomie przyjęty konsensus, obejmując bardziej kameralne i mniej skomplikowane kompozycje (jak liryczne „Dziewczę i słowik”). Cieszy także, że twórcy nie sięgnęli po te najbardziej znane pieśni, zwracając uwagę na ogromny dorobek kompozytora, czego pięknym przykładem jest „Dumka”. Najpopularniejszym fragmentem tego zestawu pozostaje „Prząśniczka”, ukazana gorliwie, a przy tym niezwykle szlachetnie. Utwór skomponowany do słów Jana Czeczota w 1846 roku został tu odczytany z dużą kulturą interpretacyjną, ale także z muzycznym rozmachem, którego ta pieśń zdecydowanie wymaga (dziś oficjalny hejnał i symbol Łodzi).
Nie da się ukryć, że scenariusz albumu „Moniuszko i Przyjaciele Romantycy” został znakomicie zaplanowany, by tworzyć wartką akcję i nadawać tempa kolejnym odsłonom, nawet jeśli pomiędzy nimi pojawiają się utwory nostalgiczne, wymagające większego skupienia i uważności ze strony odbiorcy. Trudno jednak popaść w marazm – idylliczne obrazy nie pozwalają zgubić nadrzędnej idei całego wydarzenia. W tej dostojności odnajdujemy jednocześnie lekkość, dzięki której cały materiał został tak precyzyjnie wyważony, by dostarczać nam wyłącznie pozytywnych doznań.
To rozrywka na najwyższym poziomie, bo tam, gdzie pojawia się styl, jakość i pierwszorzędne wykonawstwo, zawsze znajdzie się miejsce na czystą przyjemność odbioru. W takim artystycznym anturażu tkwi największy atut – sprawiający, że ta rozświetlona, elegancko poprowadzona muzyka zaczyna na nowo żyć własnym życiem. I jak tu nie zostać przyjacielem formacji Ensamble del Passato, która z taką finezją, bez cienia patosu, podchodzi do twórczości Stanisława Moniuszki? Słuchać – i nie przestawać.
Łukasz Dębowski
*****
Album „Moniuszko i Przyjaciele Romantycy” dostępny tutaj: https://www.dux.pl/moniuszko-i-przyjaciele-romantycy.html
